Opvoeding

Opvoeden is voor ouders en andere (beroeps)opvoeders niet altijd gemakkelijk. Opvoeders kunnen bij het wijkteam aankloppen met vragen over de opvoeding. Als jeugdprofessional in een wijkteam geef je advies en hulp bij positief opvoeden, het verminderen van ongewenst gedrag, het negeren van gedrag en het leren onderhandelen met pubers. Ouders zoeken vaak een luisterend oor en praktische informatie en technieken waarmee ze aan de slag kunnen.

Inventarisatie

  • Herkennen gevolgen en signalen KOPP: werkkaart

    Opgroeien met ouders met psychische problemen en/of verslavingsproblemen kan ingrijpende gevolgen hebben. Het is belangrijk om kinderen en gezinnen met een verhoogd risico vroegtijdig op te sporen en gepaste interventies in te zetten. Je kunt deze tool inzetten als je vermoedt of weet dat ouders of opvoeders psychische problemen en/of verslavingsproblemen hebben. Deze werkkaart helpt je gevolgen en signalen te herkennen bij kinderen en jongeren.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    'De viervensters' situatie gezin: analysemodel

    ‘De viervensters’ is een analysemodel voor professionals om de situatie in een gezin of rond een kind in kaart te brengen. Met dit model kijk je vanuit vier 'vensters' naar de situatie van een jeugdige of gezin. Het model helpt je om beschikbare informatie te ordenen, te analyseren, te wegen en de volgende stappen te bepalen.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Opvoedingsbelasting (OVBL): vragenlijst

    De Opvoedingsbelastingvragenlijst (OBVL) is een vragenlijst met 34 vragen over stress die ouders en opvoeders kunnen ervaren bij het opvoeden. Met de scores op de OBVL krijg je samen met opvoeders zicht op problemen met opvoeding of ervaren opvoedingsbelasting. Je kunt de OBVL gebruiken voor het screenen van opvoedingsbelasting, voor diagnostische doeleinden, of voor het monitoren van effecten van hulp.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Opvoedingsbelasting kort (OBVL-K): vragenlijst

    De Opvoedingsbelastingvragenlijst-Kort (OBVL-K) is een korte vragenlijst met 10 vragen over stress die ouders en opvoeders kunnen ervaren bij het opvoeden. Met de scores op de OBVL krijg je samen met opvoeders zicht op de ervaren opvoedingsbelasting. Je kunt de OBVL-K gebruiken voor het screenen van opvoedingsbelasting, voor diagnostische doeleinden, of voor het monitoren van effecten van hulp.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Schema Ontwikkelingsaspecten & Omgevingsinteractie

    Het schema Ontwikkelingsaspecten & Omgevingsinteractie geeft een overzicht van belangrijke aspecten in de biologische, psychische en sociale ontwikkeling van een kind. De ontwikkeling van het kind wordt in het schema afgezet tegen de interactie met de omgeving. Professionals kunnen aan de hand van het schema samen met opvoeders en jeugdigen bespreken wat er normaliter te verwachten valt in de ontwikkeling van een kind of jongere, en waar zij op kunnen anticiperen.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Vragenlijst gezinsfunctioneren volgens opvoeders (VGFO): vragenlijst

    De Vragenlijst Gezinsfunctioneren volgens Ouders (VGFO) is een vragenlijst met 28 vragen over het functioneren van het gezin en de gezinsleden vanuit het perspectief van de ouders of opvoeders. Je kunt de VGFO gebruiken voor het screenen van het gezinsfunctioneren, voor diagnostische doeleinden, of voor het monitoren van effecten van hulp.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Vragenlijst opvoedgedrag ouders en opvoeders (VSOG): vragenlijst

    De Verkorte Schaal voor Ouderlijk Gedrag (VSOG) is een vragenlijst met 25 vragen die gaan over de manier waarop ouders en opvoeders opvoeden. De vragen gaan in op onderwerpen als belonen, straffen, het aanleren van regels en positieve betrokkenheid van ouders. Je kunt de VSOG gebruiken voor het screenen van opvoedgedrag, voor diagnostische doeleinden, of voor het monitoren van effecten van hulp.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Weekkaart: stappenplan

    De Weekkaart is een hulpmiddel waarmee je in korte tijd informatie verzamelt over het dagelijks leven van een opvoeder of jeugdige. Je begint met de dag van gisteren en bespreekt van ’s ochtends tot ’s avonds het verloop van de dag. Tijdens het doornemen van de dag vraag je door op relevante zaken zoals de mate van inspanning, tevredenheid en contact met anderen.
    Lees meer

Aanpak

  • opvoeding.svg

    Beloningskaart: stappenplan

    Met deze tool leer je ouders en opvoeders om gewenst gedrag van hun kind te belonen. Als jeugdprofessional gebruik je het stappenplan om ouders en opvoeders te leren hoe ze een beloningskaart gebruiken. Dit stappenplan voor het succesvol inzetten van de beloningskaart bestaat uit 12 stappen die de ouder samen met het kind zet.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Effectieve huiswerkopdrachten: tips

    Deze tool helpt je om ouders, opvoeders, kinderen of jongeren thuis te laten werken aan opdrachten die onderdeel uitmaken van de hulpverlening. Een huiswerkopdracht zet je in om een ouder, jongere of kind te stimuleren om dat wat hij heeft geoefend of bedacht toe te passen in zijn dagelijks leven. De tool bestaat uit aandachtspunten voor een huiswerkopdracht en een stappenplan voor het uitzetten en nabespreken van de opdracht met de ouder, jongere of kind.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Gedragsoefening: leren van vaardigheden: stappenplan

    Met de Gedragsoefening train je een kind, jongere of opvoeder in het ontwikkelen van een vaardigheid. Je verzamelt informatie en speelt samen een situatie na waarover de opvoeder of jeugdige niet tevreden is. Door te ‘oefenen’ met constructiever gedrag, en dit gedrag te benoemen, werk je samen aan het ontwikkelen van een bepaalde vaardigheid.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Probleem Oplossen: stappenplan

    Met het stappenplan Probleem Oplossen stimuleer je een ouder of jeugdige om volgens een vast stramien na te denken over verschillende mogelijke oplossingen voor een probleem. Dankzij de vaste werkwijze werk je aan het probleemoplossend vermogen van de ouder of jeugdige. Je vergroot daarmee de kans dat hij of zij de techniek voor het oplossen van problemen voortaan toepast in verschillende situaties.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Reguleren met de Thermometer: stappenplan

    Met deze tool help je jongeren of ouders om te leren reguleren. Met behulp van een getekende thermometer bekijk je stap voor stap samen met de ouder of jongere hoe de emotie of het risicovolle gedrag zich opbouwt. Samen bedenk je gedragsalternatieven die ervoor zorgen dat een ouder of jongere zich kan reguleren en het risico afneemt. Het gedrag waarmee een jongere of ouder zichzelf kan reguleren, wordt uitgeprobeerd en vastgelegd op een eerste hulp-kaart.
    Lees meer

Informatie

  • opvoeding.svg

    Do's en don'ts stellen van grenzen: stappenplan en schema

    Deze tool helpt ouders en opvoeders om op effectieve wijze grenzen te stellen aan het gedrag van hun kind. Wanneer ouders op een effectieve manier een grens stellen, heeft dit tevens een preventieve werking doordat het kind leert om te gaan met grenzen. Let op: besteed aandacht aan het belonen van gewenst gedrag voor je aan de slag gaat met deze tool. Het stellen van grenzen werkt alleen in een positief opvoedingsklimaat.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Instructies geven aan je kind: hand-out

    Deze tool helpt ouders en opvoeders bij het geven van effectieve instructies aan hun kind. Je stelt samen met de opvoeders een aantal regels op waarvan zij willen dat het kind ze opvolgt. Vervolgens bespreek je met behulp van de hand-out wat belangrijk is bij het geven van een instructie. Opvoeders gaan aan de slag met het geven van instructies en houden hun ervaringen bij in een schema. Ook letten ze op hoe ze hun kind prijzen als het de instructie opvolgt.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Mediaopvoeding: tips

    Veel opvoeders hebben vragen over kinderen en media. Deze tipsheets uit de Toolbox ‘Media? Gewoon opvoeden!’ bieden professionals houvast bij het beantwoorden van vragen over mediaopvoeding en het gebruik van media. Er zijn tipsheets met tips en adviezen voor kinderen in elke leeftijdscategorie.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Opvoedinformatie op Opvoeden.nl: tips

    Op de website Opvoeden.nl staan tips over allerlei onderwerpen op het gebied van opvoeden, opgroeien en gezondheid. De website is bedoeld voor (aanstaande) ouders van kinderen in alle leeftijdsfasen. Als professional kun je de adviezen op de site ook gebruiken in gesprekken met ouders of voor het toetsen van je eigen kennis.
    Lees meer

  • opvoeding.svg

    Prijzen en belonen van gewenst gedrag: hand-out

    In deze hand-out worden twee verschillende manieren beschreven om gewenst gedrag aan te moedigen: prijzen en belonen. Jeugdprofessionals kunnen deze tool gebruiken bij de begeleiding van kinderen, jongeren en hun opvoeders. Er wordt toegelicht waarom aanmoedigen van gewenst gedrag zo belangrijk is en wat effectieve kenmerken zijn. Tevens worden voorbeelden gegeven van goede manieren om te prijzen en te belonen.
    Lees meer

Gesprek

  • opvoeding.svg

    Gedragsverandering: positieve interactie

    De gesprekstechniek ‘inzoomen op positieve interactie’ stelt niet de problemen binnen het gezin, maar positieve gebeurtenissen centraal. Door samen met het gezin ‘in te zoomen’ op situaties die zij als positief hebben ervaren, help je hen beter omgaan met problematische situaties. Zo maak je ouders, kinderen en jongeren bewust van effectieve vaardigheden en de invloed van gedrag.
    Lees meer

Multiproblematiek

  • opvoeding.svg

    Houding en taken: werkkaart

    In deze werkkaarten van de richtlijn Gezinnen met meervoudige en complexe problemen zie je welke houding en taken belangrijk zijn voor (vaste) hulpverleners van deze gezinnen. Deze werkkaarten helpen je inzichtelijk te krijgen wat je taken zijn en maken je bewust van je houding. Daarmee bepaal je waar je krachten liggen en waar je je nog op kunt ontwikkelen, of waar je collega’s bij moet betrekken.
    Lees meer